Taaladvies - Spatie, streepje of aaneenschrijven?

Taaladvies - Spatie, streepje of aaneenschrijven?

Taaladvies - Spatie, streepje of aaneenschrijven?

Een spatiefout is snel gemaakt. Onder invloed van het Engels lijken ze ook steeds meer geaccepteerd. In het Engels worden veel samenstellingen immers los geschreven (ball game = balspel). Bovendien is het Nederlands, ook na de laatste officiële spellingsberegeling, niet echt simpel op dit gebied. Want: schrijf je nu Dode Zeerollen of Dode-Zeerollen, of misschien wel Dodezeerollen?

Dat is echt lastig: 'Een eigennaam die uit meer dan één woord bestaat, en dus meer dan één hoofdletter heeft, krijgt geen koppelteken in een samenstelling of een afleiding.' Het is dus wel degelijk 'Dode Zeerollen', en bv. 'Middellandse Zeegebied', 'André Hazesmusical' en 'Tweede Kamerlid'.

Maar let op: 'hoge snelheidstrein' betekent iets heel anders dan 'hogesnelheidstrein'. De eerste trein is hoog, de tweede trein gaat met hoge snelheid. Een lange afstandsloper is een afstandsloper die lang is, maar een langeafstandsloper is een loper die gespecialiseerd is in lange afstanden.

De vuistregel

Samenstellingen en afleidingen** schrijf je aaneen, in tegenstelling tot woordgroepen (waarvan het grammaticaal verband blijkt uit de zin).

Belangrijkste afwijkingen

  • Je moet een koppelteken schrijven als de samenstelling of afleiding anders verkeerd wordt uitgesproken (havo-examen, live-uitzending).
  • Je mag een koppelteken tussen de twee delen schrijven, als de samenstelling of afleiding anders verkeerd geïnterpreteerd kan worden (carnavalshit: carnavals-hit of carnaval-shit?).
  • Je mag een koppelteken schrijven om een woord leesbaar te maken (falafel-eter).

Voor samenstellingen en afleidingen met hoofdletters, cijfers en andere eigenaardigheden heeft de Spellingscommissie in 1995 nog veel meer uitzonderingen en uitzonderingen op uitzonderingen beregeld.  Wil je tot in detail weten hoe het zit, raadpleeg dan de spellingsite van het Genootschap Onze Taal en Prisma.

Heb je andere taalvragen? Mail ze gerust aan de Prisma redactie.

** Een samenstelling (bv. broodtrommel of groenteman) maakt een nieuwe betekenis van twee bestaande losse woorden.  Dat geldt ook voor een afleiding (bv. onaardig, eigenlijk), maar het verschil is dat bij een afleiding niet alle delen los kunnen voorkomen (on- en -lijk bestaan niet).