Team friet vs. team patat (Atlas v.d. NL taal)

Een paar maanden geleden verscheen de prachtig geïllustreerde 'Atlas van de Nederlandse taal' (Lannoo), in twee edities: een Nederlandse en een Vlaamse. Dat is niet voor niets.

Natuurlijk lijkt hun Nederlands, zolang we elkaar niet spreken dan toch, veel op het onze. Toch heeft het Nederlands zich in België heel anders ontwikkeld na de afscheiding van Nederland in 1830. In Nederland was en bleef het de vanzelfsprekende taal der natie, waar het zich in België voortdurend moest meten met het Frans.

Daarbij speelde voortdurend de kwestie of men zich in Vlaanderen wilde bedienen van het Standaardnederlands of daar een eigen versie van wilde ontwikkelen, op basis van de vele dialecten en tongvallen die Vlaanderen rijk is. Men koos als norm het Nederlands dat in Nederland werd gesproken.

Afgelopen decennia kreeg Vlaanderen economisch en politiek meer in de Belgische pap te brokkelen. Vlamingen werden fierder op hun Belgisch-Nederlands dat zich ontwikkelde tot een eigen standaardtaal, met een eigen uitspraak, minder afgemeten naar wat er benoorden de grens werd gesproken.

In de AvdNT vinden we daar prachtige voorbeelden van:
 

Sommige woorden en begrippen kennen Belgen en Nederlands van elkaar niet. Nederlandse pieten strooien met pepernoten, Vlaamse met nicnacjes. Een Vlaming haalt geld uit de muur met een protonkaart, een Nederlander met een pinpas.

Prisma onderkende als eerste dat het Nederlands twee gelijkwaardige varianten heeft: Belgisch- en Nederlands-Nederlands. Deze legden we in 2009 voor het eerst formeel vast in ons 'Handwoordenboek Nederlands'. Niet alleen de typisch Belgisch-Nederlandse woorden en uitdrukkingen markeerden we met een label, ook de typisch Nederlands-Nederlandse, die in Vlaanderen niet verstaan (begrepen) worden. Gelijkwaardig dus.

Zo verschijnt ook deze 'Atlas van de Nederlandse taal' dus vanzelfsprekend in twee edities, onder redactie van een 'team friet' en een 'team patat', zoals Nicoline van der Sijs het wat melig verwoordt in de inleiding. Bijna alle behandelde thema's zijn identiek, maar alle teksten zijn door Belgen en Nederlanders geschreven vanuit de eigen invalshoek, eigen meningen, gedachten en gevoelens over standaardtaal, het Engels, dialecten en wat 'de norm' is.

De ook al prachtige site bij het boek is wel 'gemengd': http://www.atlasvandenederlandsetaal.com, de FaceBookpagina ook. Van harte aanbevolen!